ALMANYA’DA ŞİRKET KURULUMU
Almanya’da şirket kurulumu çerçevesinde en çok tercih edilen şirket tipleri: AGs (Aktiengesellschaft) ve GmbH (A Gesellschaft mit beschränkter Haftung) olmak üzere iki tanedir.1 GmbH, limited şirkete karşılık gelirken AGs, anonim şirkete karşılık gelmektedir. GmbH bağımsız bir tüzel kişiliğe sahip olan, organlarının müdür (dış temsilden sorumlu), ortaklar ve genel kuruldan (karar alma organı) oluştuğu bir şirkettir. GmbH tek kişi ile de kurulabilir. Kişi sınırlaması olmayan bu şirket türünde kurucu kişinin tüzel kişi veya gerçek kişi olması da herhangi bir engel teşkil etmez.
Almanya’da GmbH kurulması için izlenmesi gereken yollar2:
1-Şirketin işletme konusunun kararlaştırılması
2-Ticaret ve Sanayi Odalari ile iştletme konusunun kontrol edilmesi
3-Şirket Ana Sözleşmesinin Hazırlanması
4-Şirket Banka Hesap Açılışı
5-Şirket Ana Sözleşmesinin Noter tarafından tasdiklenmesi
6-Esas Sermayenin Ödenmesi
7-Ticaret Siciline Noter aracılığıyla başvuru yapılması
8-Ticaret sicilinin inceleme prosedürü
9-GmbH’nın ticari siciline tescil ve tescil beyanı
10-İşletme Tescilinin Yapılması
GmbH ticari sicil kaydı ile tüzel kişiliğe sahip olur. Ticaret siciline tescilden önce bir “Vorgründungsgesellschaft” (“kurulumdan önceki şirket”) adı verilen bir şirket kurulur. Bu oluşum, bir GmbH’nin kurulması amacıyla kurulmuş olan bir şirkettir.3 Çok ortaklı limited Şirketlerde, Şirket Sözleşmesi düzenlenmeden önce, kişilerin bir araya gelerek bir limited şirket kurma amacı için çaba göstermeyi ve katkıda bulunmayı birbirlerine karşı üstlenmeleri durumunda adi şirket niteliğinde bir ―ön kuruluş ortaklığının (Vorgründungsgesellschaft) oluştuğu kabul edilmektedir.4 Bu kuruluş ortaklığı şirket sözleşmesi düzenlenene kadar geçen süreçtir. Ancak tek ortaklı bir limited şirkette, sadece bir kişinin bulunması dolayısıyla bu kuruluş ortaklığı aşaması söz konusu olmamaktadır. Bu bağlamda tek ortaklı limited şirketin kuruluşu; şirket sözleşmesinin düzenlenmesi, ön limited şirket ve tescil aşaması olmak üzere üçe ayrılmaktadır.
Şirket sözleşmesinin ticaret siciline tasdik edilmesiyle birlikte Vor-GmbH meydana gelir, bu bağlamda Vorgründungsgesellschaft gibi hak ve yükümlülüklerin taşıyıcısı olabilmektedir.
Limited şirketinin kurulması için ticaret siciline başvuru yapıldığında sermayenin en az %50’sinin banka hesabına yatırılmış olması gerekir. Söz konu sermaye ayni veya nakdi nitelikte olabilir. GmbH’nin kuruluşu için asgari sermaye bedeli 25.000,00 EUR ’dur.5
GmbH bir veya birden fazla müdür tarafından temsil edilebilir. Müdürler, ortaklar tarafından süresiz olarak veya belli bir süre için kuruluş sırasında şirket sözleşmesi aracılığıyla veya sonradan atanabilmektedir. Bunun yanında yalnızca gerçek kişiler müdür olabilmektedir.6
İster Türkiye’de var olan bir şirketin Almanya’ya taşınması, isterse bireysel olarak Almanya’da şirket kurmak için herhangi bir oturum iznine gerek yoktur. Almanya’da şirket kurmak noter huzurunda gerçekleşir. Şayet kurulacak şirketin hissedarları olması durumunda ise ve bunların Almanya’ya gelmesi mümkün olmadığında Türkiye’deki herhangi bir noter ile 3. bir şahıs adına vekâletname çıkartarak işlemleri yürütmek mümkündür.
Limited Şirket & GmbH
Almanya’da şirket kurmak isteyen kişilerin başvurduğu şirket Türkiye’de limitet şirket olarak bilinen GmbH şirketidir. GmbH şirketi için önce 25 bin Euro olan hisse sermayesi bugün mini işletme denilen 1 Euro sermaye ile de kurulabilmektedir.
Almanya’da Kurulacak Olan Limitet Şirket İçin Gerekli Belgeler
1-Şirket sahibinin isim soy ismi, varsa hissedar ve yöneticilerinin isim soy isimleri
2-Doğum yeri, doğum tarihi ve kimlik bilgileri
3-Almanya’da iş kurmak isteyen kişinin adres bilgileri
4-Şirketin ismi
5-Şirketin Almanya’da nerede ikamet edeceği ve faaliyet göstereceği bölgenin adresi
İstenen bu belgeler noter tarafından onaylanmış ve güncel belgeler olmalıdır. Ayrıca hazırlanan belgeler valilik tarafından da apostil edilmelidir (illerde valiliklere, ilçelerde kaymakamlıklara). Bunun yanında yeminli bir Alman tercüman tarafından bütün belgelerin Almancaya tercüme edilmesi gerekir.
AG (Aktiengesellschaft, Anonim Şirket)
Hisse sermayesi 50.000 € olup, tek kişi ile kurulabilmektedir. Birbiriyle uyum içinde çalışan üç organı bulunmaktadır: yürütme kurulu, denetim kurulu ve genel kurul.
Almanya’da şirket şubeleri ve ticari temsilcilikler kurulması:
Almanya’da ana şirkete bağlı bir şube veya ana şirketten bağımsız bir şube kurmak mümkündür.
Bağımlı bir şubenin kurulabilmesi için mutlaka ana şirketin Türkiye’de ticaret siciline kaydının olması gerekir. Bu durumda Alman Sulh mahkemesi (Amtsgericht) nezdindeki ticaret siciline kayıt zorunluluğu olmaz. Ancak işletme kaydı (ruhsat- Gewerbe) mecburidir. Bu şubeler her konuda ana şirket yönetimine bağlıdırlar.
Bağımsız şubenin ise hem Sulh mahkemesindeki ticaret siciline hem de ruhsat dairesindeki işletme sicili kütüğüne kaydının yapılması gerekir. Ayrıca bağımsız şubelerin yönetimleri ve hesapları kendilerince belirlenir.
Alman hukukunda ticari temsilcilik (mümessillik) müessesesi düzenlenmemiştir. Fakat bağımlı bir şube formatında sadece piyasayı takip ve müşteri ilişkilerini arttırmak amacıyla bir ticari temsilcilik olabilir. Bu durumda işletme (ruhsat) kaydına da gerek olmamaktadır.
Avukat Talha Barut
1Av. Hülya Oruç, Almanya’da Şirket Kurmak, 2013, https://gurcanpartners.com/tr/almanyada-sirket-kurmak/
2Av. Hülya Oruç, Almanya’da Şirket Kurmak, 2013, https://gurcanpartners.com/tr/almanyada-sirket-kurmak/
3Av. Hülya Oruç, Almanya’da Şirket Kurulumu, O. LAW, 2018, https://olaw.eu/tr/almanyada-sirket-kurulumu/#:~:text=Ticaret%20siciline%20tescilden%20önce%2C%20bir,amacıyla%20kurulmuş%20olan%20bir%20şirkettir.
4Yaşar, Tuğçe Nimet, Tek Ortaklı Limited Şirket, 2012, Ankara, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı, s. 105
5Av. Hülya Oruç, Almanya’da Şirket Kurmak, 2013, https://gurcanpartners.com/tr/almanyada-sirket-kurmak/.
6Av. Hülya Oruç, Almanya’da Şirket Kurmak, 2013, https://gurcanpartners.com/tr/almanyada-sirket-kurmak/.